Firwat fält een mam Vëlo ëm wann ee steet, mee wann ee fiert dann net ?

Um Vëlo d'Gläichgewiicht ze halen ass einfach - zumindest wann ee fiert. E Nolauschterer huet eis gefrot: Firwat een um Vëlo am Stand ëmfält mee während dem Fueren net…

Während dem Fueren ass de Vëlo eigentlech de ganzen Zäit am gaang, ze falen, no der enger an dann no der anerer Säit. Ower all Kéier riicht een sech erëm op andeems een dat ausgläicht. Et mécht een dat onbewosst an aus dem Gefill eraus. Net vill mä genau dat Richtegt, fir net ëmzefalen.

OK? Riicht aus fueren ass also e permanent Falen oder Zickzackfueren. Mee wisou fale mer do net ëm?

Majo am Fueren do spillt d’Inertie. Dat ass eng Eegeschaft déi all Kierper, deen a Bewegung ass, huet. Wann een a Bewegung ass, geet en ëmmer weider riicht aus - ausser e gëtt vun enger Kraaft emgelängt oder gebremst. Dat kennt een och vum Auto. Wann dee bis a Bewegung ass, ass e schwéier en ze bremsen. Et seet een den Auto huet vill Inertie.

An déi Inertie verhënnert datt mer faalen?

Nee, just indirekt. Wann‘s de um Vëlo fiers an z.B. no riets kipps da renkels de automatesch liicht no riets. Wéinst denger Inertie gees de awer nach riicht aus, an dat mécht datts du rëm opgezu gëss. Beim riichtaus fuere maache mir di ganzen Zäit kleng Kéieren no riets an no lénks, an et ass ëmmer dës Inertie déi mécht datt mer net ëmfalen. Wat ee méi séier fiert oder wat ee méi schwéier ass, wat dat besser geet.

An am Stoen do hu mer keng Inertie, an dofir fale mir?

Genee. Fir ouni ze fuere stoen ze bleiwen ass immens schwéier an et brauch een e gutt Gläichgewiicht.

Auteur:  André Mousset (Physiker)
Editeur: Joseph Rodesch (FNR)
Photo © Shotshop.com