Kann ee seng Sënner duerch Training verstäerken?

Fënnef Sënner an nach e puer méi

De Mënsch huet fënnef Sënner – esou huet et fréier zumindest emol geheescht. Mir héieren, kucken a richen. Dat sinn eis Fernsënner, well mir domat iwwer gréisser Distanzen Informatiounen iwwer eis Ëmwelt sammelen. Mir schmaachen a mir taaschten. Dat sinn eis Nosënner, well se just direkt um Kierper funktionéieren. Se loosse sech och dodrun ënnerscheeden, wéi eng Zort Informatioune se sammelen. De Kucksënn ass op elektromagnéitesch Welle geeicht. Den Héiersënn op Verännerunge vun der Densitéit an der Loft – déi mir ganz einfach Schall nennen. De Goût an de Gerochssënn registréiere cheemesch Verbindungen. An den Taaschtsënn reagéiert op mechaneschen Drock.

Dëse Fënneferpak huet d’Fuerschung scho längst erweidert. Well eise Kierper verfüügt iwwer nach e puer zousätzlech Sensoren. Ewéi d’Nozizeptoren. Dës registréieren zum Beispill Wäermt, wat eisen Temperatursënn ausmécht. An och wa mir eis schneiden oder stoussen, ginn dës Sensore Réckmeldung a mir spiere Péng. Ob mir roueg stinn oder eis beweegen, dat mellen eis virun allem eis Propriozeptoren. Dat sinn d’Sensoren, déi eis erlaben, Déifte wouerzehuelen. An och de Gläichgewiichtssënn spillt heibäi eng Roll. Dëse brauche mer zum Beispill beim Balancéieren oder beim Vëlofueren. An da gëtt et nach d’Viszerozeptoren, déi eis iwwer den Zoustand vun eisen Organer informéieren. Ass de Mo eidel oder d’Blos voll – se „soen“ eis et mat Sécherheet.

E Liewe laang formbar

Et gëtt een al ewéi eng Kou an et léiert een all Dag derzou. Fréier duecht een, dass just Kanner eppes léiere kënnen, mee haut ass gewosst, dass eist Gehier och am Erwuessenenalter nach immens verformbar ass. Neuroplastizitéit nenne Wëssenschaftler dat. Et gëtt se um Niveau vun eenzele Synapsen. Dat sinn d’Plazen, wou eng Nervenzell mat hire Kolleegen a Verbindung steet. Esou gëtt zum Beispill eng Verbindung méi staark, wat ee se méi dacks fuerdert. An dës Plastizitéit gëtt et um Niveau vu komplexe Regiounen am Gehier resp. am ganze Gehier. Esou ginn et beispillsweis bestëmmte Beräicher, an deenen d’Informatioune vun deenen eenzele Sënnesorganer ausgewäert a matenee verbonne ginn. Aus der Gréisst an der Lag vun dëse Beräicher loosse sech topografesch Pläng zeechnen. Fuerscher nennen dës „kortikal Kaarten“. An dës Kaarte sinn net fix. Duerch intensiivt Übe kënne se d’Beräicher veränneren. Sportler, Museker, Moler oder Spëtzekäch notzen dat scho laang, fir an hirem jeeweilege Metier Topleeschtungen ze bréngen.

„Kucken“ ewéi eng Flantermaus

Munch Déiere hu Sënner, vun deene mir Mënsche just dreeme kënnen. Eng Flantermaus zum Beispill. D’Téin, déi se „erausrifft“, si vill ze héich fir d’mënschlecht Ouer. Mee fir eng Flantermaus si se perfekt, well se produzéiere Biller, andeems se vun noen Objeten zeréckgeheit ginn. D’Déier hëlt se op a kritt e Bild vu senger Ëmgéigend. Echo-Ortung oder Biosonar nenne Fachleit dat. Och Waler notzen dat, fir am Waasser no Fudder ze joen. An et ginn och Mënschen, déi d’Echo-Ortung geléiert hunn. Jo, Dir hutt richteg héieren. Och eis Spezies ass kapabel, en eegene Biosonar anzesetzen. Zumindest rudimentär. Intensiv erfuerscht huet dat den Amerikaner Daniel Kish, dee schonn als klengt Kand béid Ae verluer huet. Mat senger Zong mécht hie Klickgeräischer. An héiert deenen hiren Echo. Säi Gehier huet hien esou trainéiert, dass et doraus e Bild vun der Ëmgéigend konstruéiert. Dat geschitt awer net an deem Beräich vum Gehier, dee fir d’Héieren zoustänneg ass, mee an deem fir d’Kucken. Dës Technik kënnen iwwregens och net blann Persoune léieren.