Firwat ass et an de Bierger méi kal? Et ass een dach méi no bei der Sonn !

All 2 Wochen beäntwert de Mister Science op Eldoradio är Froen.
Des Fro gouf den 04/10/11 opgeholl

Scheck och deng Fro op: mister.science_at_fnr.lu

Wat ech méi héich eropginn, wat de Loftdrock méi niddereg gëtt, an domat och d’Temperatur! Um Mount Everest ass et em déi 50°C méi kal wéi um Mieresspigel. Mee deen ass jo „nëmmen“ 8.800 Meter héich.

Wat ech also méi wäit vum Mieresspigel fort sinn, wat et méi kal gëtt. Da miisst et jo am Weltall äiseg sinn? Ass et awer net! D’Loft verbrauch Energie fir sech auszedehnen. Dofir verléiert se Hëtzt. Et ass also d’Loft, déi eis do uewen an der Atmosphär ofkillt. Am Weltall ass jo awer guer keng Loft méi, mir ginn also net méi ofgekillt! An et gëtt gutt kuscheleg waarm! An der Sonn gëtt et esou waarm, dass d’Astronauten extra Schutzkleeder brauchen, fir net ze verbrennen! Wann een d’Gesiicht an der Sonn huet, an de Schiet um Réck, dann ass den Temperaturënnerscheed vu bis zu 140°C!

Säit 2006 plangen eng ganz Rei Länner fir an Zukunft kennen um Mount ze wunnen. Wat als Science Fiction ugefaang huet, ass dank moderner Technologie a Fuerschung keng Saach vun der Onméiglechkeet méi. Eng vun de groussen Erausfuerderungen ass et, fir déi enorm Temperaturënnerscheeder ze kontrolléieren. Wann d’Sonn op de Mount schéngt, ginn et bis zu 120°C. Am Schied sinn et awer nëmmen -230°C!

Eng Méiglechkeet fir d’Temperatur méi konstant ze halen ass, fir eng kënschtlech Atmosphär um Mount ze bilden. D’Nasa huet dofir eng ganze Rei Fuerschungsprojet’en ausgeschriwwen, fir des Erausfuerderung souwuel technologesch, wéi och wëssenschaftlech kennen ze meeschteren. 

D’Vegetatioun an den Alpen gläicht der Vegetatioun a Skandinavien. Wat ee méi héich op de Bierg klemmt, wat en a Skandinavie méi Richtung Norden trëppelt. Et gëtt also en Zesummenhang tëscht dem Klima, der Temperatur an der Vegetatioun.

Duerch de Klimawandel verännert d’Klima sech och bei eis! D’Temperature klammen an et reent méi. An dat huet natierlech e groussen Impakt op eis Vegetatioun, an dofir och d’Landwiertschaft! Dem Ëmweltministère ënnerstëtzt Fuerschungprojet‘en déi et erméiglechen, den Zesummenhang tëscht eisem Klima an eiser Vegetatioun besser ze verstoen. Och d’ASTA („Administration des services techniques de l’agriculture“) sammelt meteorologesch Date fir d’Entwéckelung vum Klima ze verfollegen. Aner Fuerschungsinstituter, wéi den Observatoire Hydro-Climatologique du GrandDuché de Luxembourg, konzentréiere sech op aner Problemer, wéi zum Beispill d’Entwéckelung vun den Nidderschléi. Dat erméiglecht hinnen, fir Iwwerschwemmunge besser ze verstoen an an Zukunft besser ze handhaben.

• Foto (vum Algkalv)
• Why is it colder at the top of a mountain than it is at sea level
• Why is it colder  at higher altitudes
• If heat rises, why does the temperature decrease at higher elevations
• ASTA
• Emweltministère
• Observatoire Hydro-Climatologique
• Research Proposals NASA
• NASA Mission to study the moon’s fragile Atmosphere
• The Atmosphere
• What is the Temperature in space?
• The evolution of the space suit